《Do Re Mi总动员》游戏动漫视听音乐会将在北京举行

Горад Брусель н?дэрл.: Brussel фр.: Bruxelles Сцяг Герб Кра?на Бельг?я Рэг?ён Брусельск? стал?чны рэг?ён Каардынаты 50°50′ пн. ш. 4°20′ у. д. К?ра?н?к Philippe Close[d] Першая згадка VI стагоддзе Горад з 966 Плошча 32,61 км2 Вышыня цэнтра 13 м Водныя аб’екты Рака Сена, Brussels–Charleroi Canal[d] ? Brussels–Scheldt Maritime Canal[d] Насельн?цтва ▲179 277 чалавек (2018) Шчыльнасць 5497 чал./км2 Часавы пояс UTC+1, летам UTC+2 Тэлефонны код 02 Паштовыя ?ндэксы 1000, 1020, 1040, 1050, 1120 ? 1130 Аф?цыйны сайт bruxelles.be (фр.)(гал.)(англ.) Брусель на карце Бельг??

Медыяфайлы на В?к?схов?шчы

Брусель (н?дэрл.: Brussel, фр.: Bruxelles, ням.: Brüssel) — стал?ца ? найбуйнейшы горад Бельг??. Стал?ца Е?рапейскага Саюза. Насельн?цтва — 140 тысяч жыхаро?.

Брусель: горад ? акруга

Горад Брусель, выдзелены чырвоным на контурнай карце акруг?

Разам з ?ншым? 18 камунам? горад Брусель утварае Брусельск? стал?чны рэг?ён, як? фактычна з'я?ляецца адз?ным горадам з насельн?цтвам амаль два м?льёны чалавек, хоць насельн?цтва камуны Брусель складае прыкладна 150 тыс. чалавек. Звычайна назва ?Брусель? распа?сюджваюць на ?сю акругу.

Геаграф?я

Пяц?вугольн?к — г?старычнае ядро Бруселя (карта 1837 года

Камуна Брусель мае няправ?льную форму, што складаецца з трох частак: шырокай па?ночнай, вузкай цэнтральнай ? яшчэ вузейшай па?днёвай. Па?ночная частка Бруселя ?ключае раён Лакен, дзе месц?цца аднайменная карале?ская рэз?дэнцыя. Да 1921 года Лакен бы? самастойнай камунаю. Г?старычнае ядро горада ?тварае пяц?кутн?к бульвара?, пракладзеных на месцы былых абарончых збудавання?. Па?днёвы пратуберанец — авеню Лу?зы.

Брусель ста?ць на рацэ Сене, аднак у межах горада яе практычна не в?даць, бо раку перакрыл? бельг?йск?я ?нжынеры пад к?ра?н?цтвам Анры Мо ? перыяд урбан?зацы? (другая палова XIX стагоддзя).

Кл?мат

Кл?мат Бруселя — умераны марск?. Марск?я паветраныя масы, як?я ?твараюцца над Па?ночным морам, што знаходз?цца ? адноснай бл?зкасц?, абумо?л?ваюць невял?к?я ампл?туды сутачнай ? гадавой тэмпературы ? высокую адносную в?льготнасць паветра. Найгарачэйшым? месяцам? з'я?ляюцца л?пень ? жн?вень з сярэдняю тэмпературай +17,0 °C, найхаладнейшым — студзень з сярэдн?м м?н?мумам +2,5 °C. Сярэднегадовая тэмпература складае +9,7 °C. Колькасць сонечных гадз?н за год — 1585.

Для марскога кл?мату ёсць тыповаю вял?кая колькасць ападка?. Так, за год у Брусел? выпадае 821 мм, найбольшая колькасць (па 79 мм) — у л?стападзе ? снежн?.

Кл?матаграма Бруселя
С	Л	С	К	М	Ч	Л	Ж	В	К	Л	С
71   5 1	53   6 2	73   10 4	54   14 6	70   18 9	78   20 12	69   23 14	64   23 14	63   19 12	68   14 8	79   9 5	79   6 3
Тэмпература ? °C ? Сума ападка? у мм Крын?ца: Карале?ск? метэаралаг?чны ?нстытут, MSN Weather

Г?сторыя

Узн?кненне

Назва горада паходз?ць ад сло? bruoc (старан?дэрл., ?балота?) ? sella (старан?дэрл., ?пасел?шча?) ? азначае л?таральна ?сел?шча на балоце?.

Паводле легенды Брусель бы? заснаваны ? VI стагоддз? Святым Гагерыкам (ц? Сэн-Жэры). Аднак першая згадка пра пасел?шча Bruocsella сустракаецца тольк? ? 996 годзе ? грамаце Атона Вял?кага. З 977 па 979 год Карл Н?жнелатарынгск? пабудава? крэпасць ? капл?цу на востраве на рацэ Сене, што стала першым крокам у разв?цц? горада. Сабор прысвяц?л? Святой Гудуле, заступн?цы Бельг??. А ?жо ? XI стагоддз? збудавал? першы гарадск? мур.

Сярэднявечча

У 1430 годзе герцаг Бургундск? Ф?л?п III Добры атрымл?вае ? спадчыну герцагства Брабант ? роб?ць Брусель стал?цаю Бургунды?. Тым часам ?дзе буда?н?цтва ратушы ? першых будынка? на Гранд-плас. Адбываецца роскв?т эканом?к?, скульптары, дываншчык? ? ювел?ры асталё?ваюцца ? горадзе. У тым л?ку мастак? П?тэр-Старэйшы Брэйгель ? Рог?р ван дэр Вейдэн знаходзяць у Брусел? прыстанак. У 1477 годзе ?нучка Ф?л?па Добрага, Марыя Бургундская, выходз?ць замуж за будучага ?мператара Святой Рымскай ?мперы? Макс?м?льяна I, за кошт чаго Брабант пераходз?ць пад к?раванне Габсбурга?. ?х дачка Маргарыта А?стрыйская часова перанос?ць рэз?дэнцыю ? Мехелен, але пасля 1531 года Брусель ?зно? станов?цца стал?цай Бургунды?.

Геркулес Сегерс. Краяв?д Бруселя, 1625

Пасля смерц? Карла V падчас к?равання яго сына Ф?л?па II вял?кая частка сучаснай Бельг?? станов?цца часц?наю Па?днёвых Н?дэрланда?. За Ф?л?пам адбываецца па?станне супраць ?спанск?х к?ра?н?ко?, у тым л?ку на чале з графам Эгмантам ? графам Горнам, як?х пасля публ?чна пакарал?. Падчас к?равання ?спанца Фернанда Альварэс дэ Таледа жорстка пераследавал?ся пратэстанты. Рэпрэс?? прычын?л?ся да таго, што горад пачала пак?даць ?нтэлектуальная эл?та (збольшага ?цякал? ? Амстэрдам), што ? сваю чаргу прывяло да эканам?чнага заняпаду Бруселя.

Брусель пасля Трыццац?гадовай вайны

Паводле Вестфальскага м?ру, як? пакла? канец вайне ? 1648 годзе, па?ночная частка Н?дэрланда? была прызнаная незалежнаю, у той час як па?днёвая частка разам з Бруселем засталася пад к?раваннем ?спанца?. У другой палове XVII стагоддзя за Людов?кам XIV Францыя спрабуе заняць пануючае станов?шча ? Е?ропе. Французск?я войск? заваё?ваюць Эно ды Заходнюю Фландрыю.

У 1695 годзе брусельск? Гранд-плас абстрэльва?ся з артылерыйск?х гармата? на працягу трох дзён ? бы? амаль цалкам разбураны. Паводле Рэйсвейкскага м?ру ад 1697 года французы пав?нны был? пак?нуць бельг?йск?я тэрыторы?. Падчас Войны за ?спанскую спадчыну (1701—1714) панаванне над Па?днёвым? Н?дэрландам? (разам з тым ? над Бруселем) перанял? прадста?н?к? Габсбурга? з А?стры?.

Барацьба за незалежнасць

У 1789 годзе з дапамогай Брабанцкага па?стання атрымл?ваецца на каротк? час дамагчыся незалежнасц? ад панавання Габсбурга? падчас к?равання ?ос?фа II, пакуль у 1794 годзе тэрыторы? не захап?л? войск? Французскай рэспубл?к?. Французскае панаванне скончылася ? 1815 годзе пасля паразы Напалеона?ск?х войска? у б?тве пры Ватэрлоа, як? знаходз?цца за 15 км на по?дзень ад Бруселя. На Венск?м кангрэсе 1814—1815 было вырашана аб'яднаць Па?днёвыя Н?дэрланды з Па?ночным? пад к?раваннем В?лема I.

Бельг?йская рэвалюцыя 1830 года ? Брусел?

Л?беральная эл?та катал?цк?х Па?днёвых Н?дэрланда?, што арыентавалася на Францыю л?нгв?стычна, культурна ? пал?тычна, а таксама катал?цкае духавенства пачувал?ся ?шчэмленым? ? сферы дзяржа?нага к?равання, адукацы? ? эканам?чнага разв?цця ? пара?нанн? з пераважна пратэстанцкаю н?дэрландамо?наю По?наччу. Праз пэ?ны час Бельг?йская рэвалюцыя прыводз?ць да аддзялення Бельг?? ад Аб'яднанага карале?ства Н?дэрланда? ? ?тварэння Бельг?йскага карале?ства. Наймагутнейшыя дзяржавы таго часу — Англ?я, Прус?я, А?стрыя ? Рас?я — был? зац?ка?лены ? м?рным вырашэнн? канфл?кту ? абвясц?л? на Лонданскай канферэнцы? 1830 года незалежнасць новай дзяржавы. Брусель станов?цца стал?цай карале?ства, а Леапольд I — першым каралём Бельг?? з формай к?равання канстытуцыйная манарх?я.

Новы час

Дзякуючы статусу стал?цы дзяржавы ? ?здыму эканом?к? Бельг?? ? эпоху ?ндустрыял?зацы? (XIX стагоддзе), Брусель станов?цца ?сё больш прывабным месцам. Насельн?цтва расце хутк?м? тэмпам?, не ? апошнюю чаргу за кошт ?м?гранта? з Валон?? ? Францы?. Г?старычнае ядро горада аб'ядно?ваецца з былым? сял?бам? ? кангламерат, вырастаюць новыя кварталы, заключаецца ? трубу Сена. Тым часам будуюцца так?я будынк?, як манументальны Палац Юстыцы?, Б?ржа, карале?ск? палац, Трыумфальная брама ? знакам?тыя будынк? ? стыл? мадэрн (напрыклад, будынк? В?ктора Орта).

Хоць Бельг?я ? стала ахвярай агрэс??най пал?тык? Герман?? падчас абедзвюх Сусветных войн, Брусель не бы? падвергнуты значным разбурэнням. Дзякуючы гэтаму арх?тэктура ? вул?цы Бруселя да 60-х гадо? (а часткова ? ? нашы дн?) заставал?ся так?м? ж, як ? ? часы заснавання горада. Аднак ужо ? 30-х гадах пачал? праводз?ць рэйкавыя знос?ны пам?ж Па?ночным ? Цэнтральным вакзалам? цераз цэнтр горада.

Двухмо?е ? Брусел?

Да?н? канфл?кт пам?ж фламандск?м, н?дэрландамо?ным, ? валонск?м, франкамо?ным, насельн?цтвам прыводз?ць да таго, што ? 1932—1938 гадах Брусель станов?цца двухмо?ным: назвы вул?ц, станцый грамадскага транспарта ? мун?цыпал?тэта? дублююцца на дзвюх мовах. Пад уплывам больш разв?тай у той час Валон?? горад усё больш ?афранцужваецца?, пераважная раней н?дэрландская мова адыходз?ць на друг? план. Таксама ? арх?тэктуры дам?нуе французск? стыль.

Пасля другой сусветнай вайны Брусель заваё?вае ?сё большае м?жнароднае значэнне: у 1958 годзе тут асталё?ваецца Е?рапейская эканам?чная супольнасць (папярэдн?к Е?рапейскага саюза). У тым жа годзе ? Брусел? адбылася Сусветная выстава ? з тае нагоды там пабудавал? Атом?ум. У 1967 годзе з Парыжа ? Брусель пераязджае НАТА.

Выдадзены ? 1953 годзе закон, згодна з як?м выдатк? за знос старых дамо? аплочваюцца дзяржавай, негаты?на адб?ваецца на знадворным выглядзе горада: знос?цца неапра?дана вял?кая колькасць старых дамо? ? квартала?, а атрыманыя тэрыторы? забудо?ваюцца вышынным? буднкам?. Некаторыя арх?тэктары л?чаць, што Брусель больш пацярпе? ад мадэрн?зацы? ? 60-х гадах, чым ад война?. Падобная мадэрн?зацыя, якая суправаджаецца масавым зносам г?старычных квартала?, атрымала назву ?брусел?зацыя?. Акрамя таго характэрнай для новага Бруселя рысай стала ?тварэнне гета ? засяленне бедных сем'я? ?м?гранта? у цэнтральныя кварталы, што раней адрозн?вал?ся багатым? культурным? традыцыям?.

Транспарт

• Брусельск? трамвай

Славутасц?

• Брусельская ратуша
• Гран-Плас
• Карале?ск? палац
• Карале?ская б?бл?ятэка Бельг??
• Палац Стокле
• Сабор Святых М?ха?ла ? Гудулы

Вядомыя асобы

• П’ер Франсуа Ферхюльст
• Хул?а Картасар